Ο διάλογος για τα λεγόμενα fake news έχει αλλάξει πολύ τον περασμένο χρόνο. Αυτό που άρχισε με την ανησυχία για το στενό πρόβλημα των fake news έχει από τότε πυροδοτήσει ένα ανανεωμένο ενδιαφέρον για το πολύ ευρύτερο θέμα, αυτό της παραπληροφόρησης. To Ινστιτούτο Reuters έκανε μια παγκόσμια έρευνα για το πως μαθαίνουν και πως εμπιστεύονται τις ειδήσεις σε 36 χώρες.

Κατά κάποιον τρόπο, ο διάλογος έκανε ένα κύκλο. Ορισμένοι από τους πιο δραστήριους συμμετέχοντες παροτρύνουν τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τον όρο «fake news » ώστε να συζητηθούν τα ευρύτερα ζητήματα και να αφοπλίσουν τους πολιτικούς και που επιδιώκουν να κάνουν τον όρο ένα όπλο που θα υπηρετήσει δικούς τους σκοπούς.

Ευρήματα για το 2018

Η ερεύνα έγινε σε 70,000 καταναλωτές περιεχομένου σε 36 τουλάχιστον χώρες. Μέτρησε την ανησυχία για την και την «έκθεση σε πολλαπλές μορφές παραπληροφόρησης και εξετάζει τον τρόπο που διαφέρει από χώρα σε χώρα.
Επίσης εξετάζει πιθανές απαντήσεις στο πρόβλημα της παραπληροφόρησης, και να ανακαλύψει ποιο από αυτά τα ακροατήρια θα ήθελε περισσότερο να δει.

Μπορείτε να διαβάσετε την έρευνα πατώντας το κουμπί. H έρευνα σε PDFΚατεβάστε την Έρευνα του Reuters

Γενικά ευρήματα για τα social media και την ειδησεογραφική ενημέρωση

Η χρήση των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης για τα νέα έχει αρχίσει να πέφτει σε μια σειρά βασικών κρατών μετά απο χρόνια συνεχούς ανάπτυξης.

• Ταυτόχρονα, συνεχίζουμε να βλέπουμε την αύξηση της χρήσης των εφαρμογών ανταλλαγής μηνυμάτων για ειδήσεις, καθώς οι καταναλωτές αναζητούν περισσότερα ιδιωτικά (και λιγότερο συγκρουσιακά) διαστήματα επικοινωνίας.
• Το WhatsAppis τώρα χρησιμοποιείται για ειδήσεις από περίπου το ήμισυ του δείγματος των χρηστών του διαδικτύου στη Μαλαισία (54%) και τη Βραζιλία (48%) και περίπου το τρίτο στην Ισπανία (36%) και στην Τουρκία (30%).
  
• Σε όλες τις χώρες, το μέσο επίπεδο εμπιστοσύνης στα νέα γενικά παραμένει σχετικά σταθερό στο 44%, ενώ λίγο περισσότερο από το ήμισυ (51%) συμφωνεί ότι εμπιστεύονται τα ίδια τα μέσα ενημέρωσης.
• Πάνω από το ήμισυ (54%) συμφωνούν ή συμφωνούν έντονα ότι ανησυχούν για το τι είναι πραγματικό και ψεύτικο στο διαδίκτυο.
  Αυτό είναι το υψηλότερο σε χώρες όπως η Βραζιλία (85%), η Ισπανία (69%) και οι Ηνωμένες Πολιτείες (64%) όπου οι πολωμένες πολιτικές καταστάσεις συνυπάρχουν με υψηλά κοινωνικά μέσα. Το χαμηλότερο είναι στη Γερμανία (37%) και στις Κάτω Χώρες (30%), όπου οι πρόσφατες εκλογές ήταν σε μεγάλο βαθμό ανυπεράσπιστες από ανησυχίες για ψεύτικο περιεχόμενο.
• Οι περισσότεροι ερωτηθέντες πιστεύουν ότι οι εκδότες (75%) και οι πλατφόρμες (71%) έχουν τη μεγαλύτερη ευθύνη να αντιμετωπίσουν προβλήματα ψεύτικων και αναξιόπιστων ειδήσεων.
  
• Υπάρχει κάποια δημόσια διάθεση για κυβερνητική παρέμβαση για να σταματήσουν οι «ψεύτικες ειδήσεις», ειδικά στην Ευρώπη (60%) και την Ασία (63%). Αντίθετα, μόνο τέσσερις στους δέκα Αμερικανούς (41%) σκέφτηκαν ότι η κυβέρνηση πρέπει να κάνει περισσότερα.
  
• Οι εφαρμογές ειδήσεων, τα ενημερωτικά δελτία ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και οι κινητές ειδοποιήσεις εξακολουθούν να αποκτούν μεγαλύτερη σημασία. Αλλά σε ορισμένες χώρες οι χρήστες αρχίζουν να παραπονιούνται ότι βομβαρδίζονται με πάρα πολλά μηνύματα.
• Οι ανησυχίες σχετικά με την ιδιωτική ζωή έχουν αναζωογονήσει την ανάπτυξη του λογισμικού αποκλεισμού διαφημίσεων. Περισσότερο από το ένα τέταρτο εμποδίζει πλέον οποιαδήποτε συσκευή (27%), αλλά κυμαίνεται από 42% στην Ελλάδα έως 13% στη Νότια Κορέα.
  
  
• Η τηλεόραση παραμένει μια κρίσιμη πηγή ειδήσεων για πολλούς – αλλά οι μειώσεις στο ετήσιο κοινό εξακολουθούν να εγείρουν νέες ερωτήσεις σχετικά με τον μελλοντικό ρόλο των δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών φορέων και την ικανότητά τους να προσελκύουν την επόμενη γενιά θεατών.

Η ενημέρωση στην Ελλάδα. Στατιστικά για το 2018

Τα Social Media είναι η κύρια πηγή ενημέρωσης, πάνω και απο την τηλεόραση

Στην Ελλάδα η κυκλοφορία των Κυριακάτικων εφημερίδων έχει πέσει 75 % σε σχέση με 10 χρόνια πριν.

Η Ελλάδα είναι μία από τις μόλις τρεις χώρες (από τις 37) όπου η πηγή των ειδήσεων απο τα Social Media  είναι υψηλότερη από τη χρήση της τηλεόρασης για ειδήσεις από τον πληθυσμό με σύνδεση στο διαδίκτυο.

Ενώ το Facebook εξακολουθεί να κυριαρχεί, βλέπουμε μια αργή στροφή προς τις εφαρμογές ιδιωτικών μηνυμάτων για ανάγνωση, δημοσίευση και σχολιασμό ειδήσεων, όπως σε πολλές άλλες χώρες. Στην Ελλάδα, οι πιο συνηθισμένες εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων για ειδήσεις είναι το Facebook Messenger (22%) και το Viber (14%).

Η κατάταξη των παραδοσιακών MME στην Ελλάδα με βάση τη χρήση

Η ερώτηση ήταν ποιο μέσο χρησιμοποιήσατε για τρείς ή περισσότερες μέρες για να μάθετε Νέα. Το ΣΚΑΙ ήταν το πρώτο με 41 %

Η κατάταξη των ηλεκτρονικών  MME στην Ελλάδα με βάση τη χρήση

Η ερώτηση ήταν ποιο μέσο χρησιμοποιήσατε για τρείς ή περισσότερες μέρες για να μάθετε Νέα. Το Newsbοmb  ήταν το πρώτο με 23 %.

Από που μαθαίνουν τα νέα οι Έλληνες

Οι ιστοσελίδες και τα κοινωνικά μέσα παραμένουν η πιο συχνά προσβάσιμη πηγή ειδήσεων στην Ελλάδα, αν και η τηλεόραση παραμένει δημοφιλής σε μεγαλύτερες ομάδες.

Τα smartphones έχουν γίνει ένας πιο δημοφιλής τρόπος πρόσβασης στα νέα τα τελευταία τρία χρόνια (έως και 8 ποσοστιαίες μονάδες) που πλησιάζουν την πρόσβαση από υπολογιστές και φορητούς υπολογιστές.

Ποιες πηγές ενημέρωσης εμπιστεύονται περισσότερο οι Έλληνες

Η εμπιστοσύνη στις ειδήσεις στην Ελλάδα είναι σταθερά μία από τις χαμηλότερες στη μελέτη . Όταν κοιτάζουμε την εμπιστοσύνη των επωνυμιών στην Ελλάδα, διαπιστώνουμε ότι το χάσμα μεταξύ των κορυφαίων και των χαμηλότερων αξιόπιστων επωνυμιών ειδήσεων είναι μικρό. Επιπλέον, η εμπιστοσύνη στον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα (ΕΡΤ) είναι χαμηλή σε σύγκριση με ορισμένες άλλες χώρες.

Ποια είναι τα top Social Media στην Ελλάδα

Το Facebook παραμένει το πρώτο και απόλυτο μέσο στην Ελλάδα  για το 2018 σύμφωνα και με αυτή την έρευνα του Reuters. Το 60% το χρησιμοποιεί για να μαθαίνει Νέα , και το 78 % για οτιδήποτε (διασκέδαση , φωτογραφία κλπ)

Ποιον τρόπο θεωρούν τον καλύτερο οι Ελληνες για να βρίσκουν Νέα που εμπιστεύονται

Τα Nέα που βρίσκουν μέσω search engine θεωρούν τα πιο αξιόπιστα οι Έλληνες. Το ανησυχητικό είναι ότι μόνο το 26 % των Ελλήνων εμπιστεύονται τα νέα που διαβάζουν. Μόνο μια χώρα, η Κορέα, έχει μικρότερη εμπιστοσύνη στις ειδήσεις.